Tắc tia sữa thường xảy ra ở các sản phụ vào những ngày đầu sau sinh và giai đoạn thời kỳ nuôi con bằng sữa mẹ. Tình trạng ngày khiến việc cho con bú cũng như hút sữa để tích trữ gặp nhiều khó khăn.
Triệu chứng của tình trạng tắc tia sữa sau sinh
Chuyên gia ngành Điều Dưỡng cho biết: Tùy vào cơ địa của mỗi mẹ mà tắc tia sữa sau sinh có những biểu hiện triệu chứng khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết các mẹ bị tắc tia sữa sau sinh đều có những biểu hiện như:
- Sữa không tiết ra hoặc tiết sữa rất ít dù mẹ vắt hút;
- Bầu ngực luôn trong trạng thái căng cứng, nóng ran;
- Bên trong ngực nổi cục cứng do sữa ứ đọng lại và vón cục;
- Bầu ngực căng cứng kèm theo cảm giác đau nhức.
Tắc tia sữa có thể được cải thiện ngay nếu mẹ cho con bú nhiều hoặc dùng máy để hút sữa ra. Tuy nhiên, nếu tình trạng này để lâu có thể khiến mẹ bị sốt, mệt mỏi…, lượng sữa của mẹ bị giảm hẳn hoặc thậm chí bị mất sữa.
Những nguyên nhân gây ra tình trạng tắc tia sữa
Vừa mới sinh con: Có rất nhiều sữa chứa bên trong bầu ngực nhưng vẫn không thể chảy ra ngoài cho bé bú được.
Sữa mẹ dư thừa: Sữa mẹ còn dư thừa ở trong bầu ngực do em bé không bú hết hoặc các mẹ không hút ra phần sữa thừa sau khi bé đã bú no, dẫn đến sữa dự còn đọng lại, gây ra tắc nghẽn.
Ngực chịu áp lực: mặc một chiếc áo ngực kích cỡ không phù hợp quá chật, áo bó hoặc các mẹ mang địu trước ngực để địu bé đôi khi cũng gây ra tia sữa bị tắc. Ngoài ra, việc nằm sấp trong khi ngủ và tập luyện thể thao cũng gây ra tình trạng tương tự.
Ít hút sữa ra ngoài: Nữ hộ sinh cho biết nếu các mẹ ít hút sữa hoặc hút sữa không hết dễ gặp phải tình trạng tắc tia sữa.
Cách bé ngậm vú không đúng: Khi bé bú mẹ cách ngậm vú không đúng, bé sẽ không thể bú đủ lượng sữa mẹ được sản xuất ra. Do đó, sữa mẹ bị tồn đọng dư lại trong bầu ngực là nguyên nhân dẫn đến tình trạng tắc tia sữa.
Không cho bé bú thường xuyên: Nếu không cho bé bú mẹ thường xuyên hoặc không hút hết sữa mẹ ra trong khoảng 5 giờ đến 1 ngày sẽ gây tình trạng tắc tia sữa
Stress: Các mẹ bị căng thẳng sau sinh sẽ làm chậm quá trình sản sinh ra hormone oxytocin có nhiệm vụ kích thích tiết sữa.
Các biện pháp điều trị tình trạng tắc tia sữa
Bác sĩ, giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM chia sẻ: Trong trường hợp các mẹ tắc tia sữa bị sốt cao thì bé bú sữa mẹ sẽ có biểu hiện rối loạn về tiêu hóa (đi đại tiện phân bọt, chất xanh, thậm chí tiêu chảy nếu sữa lẫn mủ). Vì vây, trong thời gian mẹ điều trị tắc tia sữa có bị sốt cao thì không nên cho bé bú mà cần hút bỏ đến khi khỏi hẳn mới cho bú lại. Phòng viêm nhiễm và áp-xe vú là không để bị tắc tia sữa. Khi đầu vú có bị tình trạng nứt hoặc xây xát, cần thực hiện điều trị tích cực.
Trong trường hợp mẹ bị tắc tia sữa có tình trạng có cục co cứng, vùng ngực không thoải mái, bạn nên cho trẻ bú nhiều lần để hút bớt lượng sữa ra, hoặc sử dùng tay nắn nhẹ để vắt sữa ra, kết hợp với thực hiện chườm ấm lên bầu vú giúp thông tắc tia sữa, massage nhẹ nhàng trên bầu vú trong lúc cho trẻ đang bú hoặc đang dùng máy để hút sữa. Ngoài ra, các chuyên gia cũng khuyến khích các mẹ sau sinh nên nghỉ ngơi thật nhiều, uống nhiều nước để sữa tiết ra được đều đặn hơn.
Nếu sau vài ngày tắc tia sữa tình trạng có cục co cứng vẫn còn, các mẹ nên dùng 1 bàn tay đè ép bầu vú lên thành ngực hoặc dùng cả 2 bàn tay ép vào nhau. Vừa ép vừa day để làm tan các vị trí sữa đã bị đông kết nằm ở sâu trong bầu vú, day từ từ theo vòng tròn, tăng dần lên khoảng 20 lần, rồi lại làm ngược lại, thực hiện nhiều lần. Mặt khác vừa day bầu vú, vừa chườm ấm, có thể thực hiện kết hợp với máy hút sữa để hút sữa ra.
Trường hợp đã thử những biện pháp trên mà tình hình tắc tia sửa vẫn không được cải thiện, các mẹ nên đến bệnh viện để dược thăm khám bệnh và điều trị kịp thời, tránh để tình trạng diễn ra lâu gây biến chứng áp-xe tuyến vú rất nguy hiểm.