Mặc dù tay chân miệng không phải là bệnh nghiêm trọng, nhưng nếu không xử lý kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm.
Bài viết này bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn sẽ cung cấp những thông tin cần thiết để giúp cha mẹ chăm sóc trẻ mắc bệnh tay chân miệng, giúp họ tự tin hơn khi xử lý tình huống.
Bệnh tay chân miệng là gì?
Tay chân miệng là một bệnh nhiễm virus phổ biến, đặc biệt ở trẻ dưới 5 tuổi, tuy nhiên người lớn cũng có thể mắc bệnh. Nguyên nhân chính gây bệnh là virus Coxsackievirus và Enterovirus. Các triệu chứng thường gặp bao gồm sốt, mụn nước xuất hiện ở tay, chân, miệng, đau họng và đôi khi là các tổn thương ở các bộ phận khác như mông. Bệnh lây lan nhanh chóng qua tiếp xúc với dịch tiết từ mụn nước, phân hoặc nước bọt của người bệnh. Mặc dù bệnh tay chân miệng có thể tự khỏi sau một thời gian ngắn, nhưng trong một số trường hợp, bệnh có thể gây ra biến chứng nguy hiểm như viêm não, suy hô hấp. Vì vậy, việc phòng ngừa và điều trị kịp thời rất quan trọng.
Cách chăm sóc trẻ bị tay chân miệng tại nhà
Hạ sốt và giảm đau: Trẻ mắc tay chân miệng thường bị sốt cao. Cha mẹ có thể dùng thuốc hạ sốt như paracetamol theo hướng dẫn của bác sĩ nếu trẻ sốt trên 38,5°C. Nếu trẻ bị đau miệng, có thể sử dụng gel gây tê nhẹ theo chỉ định của bác sĩ.
Giữ vệ sinh răng miệng và cơ thể: Trẻ bị tay chân miệng có thể gặp mụn nước trong miệng gây đau. Cha mẹ nên hướng dẫn trẻ súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn nhẹ. Hằng ngày, tắm rửa trẻ bằng nước ấm để làm sạch cơ thể và tránh nhiễm trùng từ các nốt mụn nước.
Đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ: Chế độ dinh dưỡng hợp lý rất quan trọng để giúp trẻ hồi phục nhanh chóng. Một số lưu ý về dinh dưỡng bao gồm:
- Chia nhỏ bữa ăn để trẻ dễ tiêu hóa: Cháo, súp hoặc bột dinh dưỡng là lựa chọn lý tưởng.
- Bổ sung nước: Nước lọc, nước dừa, hoặc nước ép trái cây loãng giúp bù nước và điện giải.
- Tăng cường vitamin: Các loại rau củ và trái cây xay nhuyễn chứa nhiều vitamin C, giúp tăng sức đề kháng.
- Tránh thức ăn chiên, rán: Những món ăn này dễ gây kích ứng hệ tiêu hóa của trẻ.
Theo dõi sát sao các dấu hiệu bất thường: bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y Sài Gòn khuyến cáo mặc dù đa số các trường hợp tay chân miệng có thể điều trị tại nhà, nhưng cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ ngay khi xuất hiện các triệu chứng sau:
- Sốt kéo dài trên 48 giờ và không giảm dù đã dùng thuốc hạ sốt.
- Trẻ thở khó, co giật hoặc có biểu hiện mệt lả.
- Mụn nước có dấu hiệu nhiễm trùng, sưng đỏ hoặc chảy mủ.
- Trẻ có các dấu hiệu như giật mình khi ngủ, ăn uống kém, li bì hoặc kích thích.
Giúp trẻ hồi phục nhanh sau khi khỏi bệnh: Sau khi các triệu chứng bệnh đã hết, cha mẹ vẫn cần tiếp tục chăm sóc trẻ vì cơ thể trẻ vẫn còn yếu. Những lưu ý quan trọng:
- Đảm bảo trẻ nghỉ ngơi đầy đủ để giúp hồi phục sức khỏe.
- Giữ vệ sinh sạch sẽ, đặc biệt là trong giai đoạn dễ bị nhiễm trùng thứ phát.
- Theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
Những điều lưu ý khi chăm sóc trẻ bị tay chân miệng
Chăm sóc trẻ bị tay chân miệng yêu cầu sự chú ý đặc biệt để tránh biến chứng và giúp trẻ hồi phục nhanh chóng. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng:
- Không tự ý sử dụng kháng sinh: Bởi vì tay chân miệng do virus gây ra, kháng sinh không có tác dụng điều trị.
- Không làm vỡ mụn nước: Việc làm vỡ mụn nước có thể dẫn đến nhiễm trùng hoặc làm lan rộng vết tổn thương.
- Không cho trẻ ăn thực phẩm thô, cứng: Những món ăn này có thể làm trẻ đau đớn và khó chịu.
- Đảm bảo vệ sinh cá nhân cho trẻ, không kiêng tắm.
Các biện pháp phòng ngừa lây lan tay chân miệng
Khi trẻ mắc tay chân miệng, cần thực hiện các biện pháp phòng tránh lây lan cho những người xung quanh như sau:
- Rửa tay thường xuyên: Rửa tay bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với trẻ bệnh, đặc biệt là sau khi thay tã hoặc vệ sinh cho trẻ.
- Khử khuẩn đồ dùng cá nhân: Đồ chơi, dụng cụ ăn uống, và vật dụng cá nhân của trẻ cần được vệ sinh sạch sẽ hàng ngày.
- Cách ly trẻ bệnh: Hạn chế tiếp xúc với trẻ khác ít nhất trong 7 ngày kể từ khi xuất hiện triệu chứng.
Khi phát hiện trẻ có dấu hiệu mắc bệnh tay chân miệng, đưa trẻ đi khám sớm là rất quan trọng để đảm bảo điều trị kịp thời và hiệu quả.